Isaak
De vele belangrijke personen in de wereld zijn altijd omgeven door grote aantallen personen die veel minder of zelfs in het geheel geen aandacht trekken. Toch vormen alle mensen een schakel in het geheel van de samenleving en van de geschiedenis. Het leven is veel meer dan het leven van degenen die richting geven aan de geschiedenis. De basisgemeenschappen van families en dorpen, van ondernemingen en scholen, van cafés en opstapplaatsen van culturele participatie, al die kleine cellen van samenleven maken het geheel dat de Kerk is het niet anders. Vaak kennen we de grote namen, maar de vele mannen en vrouwen die hen omgeven hebben en onbekend leven, zijn daarom niet minder belangrijk. Iedere mens die voor het goede kiest is een belangrijke schakel in het geheel van de mensheid. De moeder die trouw is aan haar kinderen. De vader die iedere dag weer werkt voor zijn gezin. De vuilnisman die de stad leefbaar houdt. De bakker die brood bakt. De oma die luistert naar haar kleinkinderen. De dakloze die zijn maat helpt als het hem tegen zit. De priester die niet veel meer kan dan nog bidden voor de wereld. Het leven van de groten is, net als van de kleinen, niet meer dan een schakel.
Isaak is de middelste van de drie Aartsvaders. Hij is een schakel. Niet bijzonder, maar hij staat tussen Abraham en Jacob. Hij doet wat hij moet doen: het leven doorgeven. Als kind zien we hem beladen met wat hout met zijn vader een berg beklimmen om er geofferd te worden. Later laat Abraham voor hem een vrouw zoeken in zijn thuisland: Rebekka, een sterke vrouw. Isaak vindt bij haar troost na de dood van zijn moeder. Na twintig jaar huwelijk krijgen zij een tweeling. Esau en Jacob. Isaak leeft in rust. Hij verlaat Kanaän niet. Leeft in vrede met de Filistijnen. Hij leeft monogaam. Wanneer hij oud is en blind wordt geeft hij zijn zegen. Hij wil die geven aan Esau. Maar door een list van Rebekka ontvangt Jacob het eerstgeboorterecht.
Rembrandt heeft de zegen, die Isaak geeft, prachtig verbeeld in een schilderstuk. Wonderlijk hoe God geschiedenis maakt. Koos Hij Jacob uit? God laat zich niet opsluiten in menselijke kaders en denkwerelden. Hij blijft de Andere. Onvoorspelbaar. En toch, betrokken op concrete personen, op heel de mensheid. Dit maakt dat met God je weg gaan, een weg gaan is die altijd onbestemd is. God is altijd nieuw. Isaak is de aartsvader die naar Christus verwijst. Zo zien de christenen dat. Hij is een voorafbeelding van Jezus die de Calvarieberg beklimt met zijn kruis.
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
