Mensen zijn ingewikkelde wezens. Psychologie is een boeiend vak. Een mens heeft vele herinneringen. Wie zei wat tegen mij in welke periode van mijn leven. Hoe vaak hoor je niet: mijn vader zei… , mijn moeder zei…? Wat gezegd is, kan men begrijpen, kan men verstaan of juist niet. Dan is het gissen. Woorden laten dan onzekerheid na. Maar in een mensenleven spelen ook gevoelens een rol. Die krijgt een mens bij zijn ontwikkeling in de kinderjaren bewust of onbewust mee. Zij kleuren de emoties van iemand door het leven heen. Zij kunnen grote invloed uitoefenen op de levensloop van iemand. Hierdoor kan een mens in een situatie terecht komen dat hij zichzelf niet begrijpt. Dat men anderen niet begrijpt. Het kan een leven van een mens in een crisis brengen. Vaak heb je het gevoel dat een mens het onderbewuste leven door de generaties heen en door de ontwikkelingen in de cultuur heen meekrijgt. Een mens staat niet op zich. Verschillende personen kunnen hevig botsen met elkaar of zelfs tegenover elkaar komen te staan. Tot aan moord en doodslag toe.
In de familie van Jakob is veel spanning. Zijn twaalf zonen, van vier moeders, vormden geen eenheid. Tien zonen, niet allemaal even sterk, maar onder leiding van enkelen, spanden samen tegen Jozef. De lievelingszoon van hun vader. Ze wilde hem vermoorden. Maar een uit de groep nam het voor hem op. Ze verkochten hem als slaaf. Jozef belandde in Egypte in een gevangenis. Als door een wonder kwam hij vrij en stelde de Farao hem aan het hoofd over heel zijn bezit. Een hongersnood dwong de zonen van Jakob, die ontroostbaar was om het verlies van Jozef, naar Egypte te gaan om er voedsel te halen. Een aantal prachtige verhalen vertellen dan hoe de twaalf zonen met Jakob zich in Egypte vestigen. Een groots familiedrama dat gedragen wordt door God. De God van Abram, Isaak en Jakob. God maakte hun geschiedenis tot een heilsgeschiedenis. Alles wat zij doormaken staat in een groter geheel. Door hen, door hun nakomelingen, zou God redding brengen voor alle mensen. Hun geschiedenis is ook onze geschiedenis. Daarom pelgrimeren mensen naar Israël, gaan naar Egypte, om daar thuis te raken in hun eigen verleden en in hun eigen toekomst. Geschiedenis blijft immers actueel.
Ieder jaar rond Pasen lezen wij in de Kerk over hoe onze voorvaderen naar Egypte trokken, over hoe ze bevrijd werden uit de slavernij. Dat is het begin van de geschiedenis waarin God de mensen vrij maakt. Die geschiedenis bereikt zijn hoogtepunt op het moment dat Jezus de dood verslaat in de verrijzenis. Tegelijk blijft Jezus door de tijden heen mensen bevrijden uit de slavernij, uit de dood bemiddeld door de Kerk. De Kerk is er niet om zichzelf. Het is niet alleen een instituut van macht. De kerk is niet alleen een leerschool om te leven. De Kerk laat vooral in Woord en Sacramenten Jezus Christus werkzaam onder ons zijn. Dat is haar kracht.
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
ahurkmans@bisdomdenbosch.nl
