Bijbel XXVI
Exodus Mozes en Farao Goed en kwaad
Makkelijk stellen wij het goede en het kwade tegenover elkaar. Voor de duidelijkheid en voor het maken van juiste keuzes is dit ook belangrijk. Het heeft pedagogische waarden. Het is minder gelukkig wanneer men mensen gaat bestempelen als goede mensen en als kwade mensen. Dan maak je het jezelf te gemakkelijk. Mensen zijn niet zo gemakkelijk eenvoudig. Meestal moet een mens een grote periode van zijn leven vechten met het goede en het kwade in hemzelf. Een mens is goed en kwaad. Die strijd is voor een mens makkelijker te leveren als er goede omschrijvingen van het kwaad en van het goede zijn.
In de Bijbel komen we dit probleem ook tegen. In de verhalen rond de uittocht staan Mozes en de Israëlieten tegenover Farao en de Egyptenaren. Egypte wordt geslagen door de plagen en uiteindelijk overwonnen wanneer Farao en zijn legermacht bedolven worden door het water in de rode zee, terwijl juist daarvoor de Israëlieten er droogvoets doorheen trokken. Zijn de Egyptenaren slecht en de Israëlieten goed? Veel mensen krijgen op dit punt moeilijkheden met hun geloven in God. Zij zien een wrekende God. Volgens mij stelt de Bijbel goed en kwaad duidelijk tegenover elkaar. Ook veroordeelt men de halsstarrigheid van Farao die ervoor vecht de slavernij te handhaven. Men mag de concrete teksten in Exodus voor een stuk echter ook als opvoeding zien. Ze houden ons voor: het slechte loopt uit op de dood. Maar in de Bijbel als geheel blijft goed en kwaad in alle mensen, in de alle volkeren een rol spelen. Wij mogen ons voor een stuk herkennen in de Egyptenaren en in de Israëlieten. Het tegenover elkaar stellen heeft als doel dat wij kiezen voor het goede, maar dat we er ons ook bewust van zijn dat het kwaad ons op de hielen blijft zitten. Dit weten de Israëlieten uit hun geschiedenis maar al te goed. Voor allen geldt dat er een strijd is tussen goed en kwaad. Met het tegenover elkaar zetten van het goede en kwade poogt men te doen kiezen voor het goede. Als ik in de Bijbel lees over de zondaar en over de God getrouwe weet ik dat ze het twee keer over mij hebben.
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
ahurkmans@bisdomdenbosch.nl
