Vorige week sprak ik in mijn ‘Woord van de week’ over vertrouwen en angst. Die twee eigenschappen koppelde ik aan twee groepen van mensen; aan mensen die leven op basis van trouw zijn en aan een groep van mensen die hun leven eerder laten sturen doordat ze angstig zijn. Dat levert heel verschillende levensontwerpen op.
Die tegenstelling kan voorkomen, maar zij is in de realiteit van het leven meestal anders. Iedere mens laat doorheen zijn of haar leven vertrouwen zien en tevens zijn er weinig mensen vrij van angst. In de praktijk komt het er eerder op neer dat je mensen mag ontmoeten bij wie of de angst ofwel het vertrouwen overheerst.
Een gelukkige moederbinding in de vroegste jeugd lijkt aan de basis te liggen van de mate waarin een mens vertrouwen heeft. De angst heeft ook diepe wortels. Men wijst in dit verband wel naar de geboorte van de mens. De eerste grote scheiding. De geboorteschreeuw zou de eerste angstschreeuw zijn. Men wijst naar angst voor de dood. Vroege kleinere of grotere trauma’s in de jeugd kunnen leiden tot een angstig karakter.
Het gelovig leven kan helpen het vertrouwen dat een mens heeft te versterken en eveneens kan het helpen om de angsten die een persoon meedraagt te overwinnen. Het geloof biedt echter geen snelle en gemakkelijke oplossingen voor problemen in dit kader. Een bepaalde wijze van leven kan gaandeweg meer vertrouwen geven en kan eveneens angsten milderen en hier en daar zelfs weg nemen. Geloven is meer dan inzichten en overtuigingen hebben, het is een levenswijze. Die levenswijze stel je niet zelf samen. Je richt niet je eigen godsdienstig leven in. Je sluit je daarentegen aan bij een levenswijze die een kerk of een bepaalde religieuze groep op grond van een traditie praktiseert. Binnen de Katholieke Kerk zijn er verschillende groepen met een eigen spiritualiteit, een eigen levenswijze. Meer gericht op gebed of daarentegen meer gericht op sociale noden in de samenleving. Ergens je thuis vinden is om gelovig te leven belangrijk. Langzaam maar zeker krijgt je gelovig leven een eigen richting. Je gelooft met anderen, maar toch persoonlijk in God. Je leert Hem steeds beter kennen door Jezus Christus die God ons doet kennen. Zijn plan met de mensen en met de wereld, dat we beter leren kennen, geeft meer en meer vertrouwen. Dat Jezus de macht van het kwaad brak en de macht van de dood overwon is in beginsel de overwinning van de angst. Geloven gaat over zaken die de fundamenten van ons bestaan raken. Daarom is de Kerk niet een winkel waar je oplossingen kunt kopen voor problemen. De Kerk helpt je zoet leven dat daardoor tot volle ontplooiing komt, hier in de wereld, maar ook na ons leven hier.
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
ahurkmans@bisdomdenbosch.nl
