JOSEPH-JAAR
Op 8 december 1870 verklaarde paus Pius IX Sint Joseph, volgens de wet de vader van Jezus, tot schutspatroon van de gehele Kerk — 150 jaar geleden. Ter herdenking daarvan heeft paus Franciscus op 8 december 2020 een Joseph-jaar afgekondigd dat aanvangt op diens feestdag 19 maart 2021 — de dag waarop hij vijf jaar geleden de exhortatie ‘Amoris Laetitia’ (over huwelijk en gezin) publiceerde. Op het feest van de Heilige Familie (27 december 2020) kondigde de paus daarenboven een familie-jaar af dat eveneens begint op 19 maart en zal voortduren tot 26 juni 2022, wanneer de tiende wereldgezinsdag wordt gehouden.
Een periode van vijftien maanden om dé hoeksteen van elke samenleving, die het huwelijk en het gezin samen zijn, te herwaarderen en veelvuldig te overwegen aan de hand van ‘Amoris Laetitia’. En dat op voorspraak van Sint Joseph die met zijn vaderhart (‘Patris Corde’ — naar het apostolische schrijven van paus Franciscus) Maria beschermde en met haar Jezus heeft opgevoed.
Waarin zijn Joseph en Maria voor ons voorbeeldige echtelieden en ouders?
Dat is de onderlinge dienstbaarheid en de wederzijdse hoogachting, het doen van Gods wil en de onvoorwaardelijke gehoorzaamheid daaraan. Joseph gunde zijn vrouw haar uitverkorenheid de Moeder van God te worden, hoe raadselachtig hij dat in de aanvang ook gevonden moet hebben.
Joseph doet, hij spreekt niet. Nergens bij Lucas of Matteüs, de beide evangelisten die over hem berichten, wordt hij sprekend opgevoerd — alleen zwijgend en luisterend. Joseph luistert naar hetgeen de engel hem in een droom zegt.
‘Joseph, zoon van David, wees niet bevreesd Maria, uw vrouw, tot u te nemen; het Kind in haar schoot is van de Heilige Geest.’ (Mt 1,20) ‘Sta op, neem het Kind en Zijn moeder, vlucht naar Egypte en blijf daar tot ik u waarschuw; want Herodes komt het Kind zoeken om Het te doden.’ (Mt 2,13) ‘Sta op, neem het Kind en Zijn moeder en trek naar het land Israël; want die het Kind naar het leven stonden zijn gestorven.’ (Mt 2,19) ‘Toen Joseph hoorde dat Archeläus in plaats van zijn vader Herodes over Juda heerste, vreesde hij daarheen te gaan; van Godswege in een droom gewaarschuwd, begaf hij zich daarom naar het gebied van Galilea.’ (Mt 2,22)
Joseph, de rechtschapene, leidt niet alleen een leven van opoffering, maar van volledige wegcijfering ten behoeve van bescherming en opvoeding van Jesus Die tot Zijn openbaring verborgen in Nazareth zou blijven. De bruidegom van Maria en de voedstervader van het Kind beoefent het ambacht van timmerman en heeft dat vak zijn Pleegkind geleerd. Wie werkt wint aan waardigheid en eet het met de handen verdiende brood. Als arbeider wordt Joseph ons ten voorbeeld gesteld en als vader in onze tijd eens te meer, nu zo vele vaders mede kinderen opvoeden die niet van zichzelf zijn.
Volgt Joseph en zijn gezin als geheel na en overweegt zijn leven aan de hand van de vijf jaar geleden verschenen exhortatie ‘Amoris Laetitia’ (Over de liefde in de familie die vreugde geeft). Dat houdt paus Franciscus ons voor.
En wat treft wellicht het meest in die zendbrief? De realiteitszin die eruit spreekt. Het ideaal van het gezin onderrichtend, maar niet zonder zin voor de realiteit — bedoeld als handreiking voor echtelieden.
Antoine Bodar.
