‘Het is van onschatbare waarde voor ons vaderland dat we een eigen plek hebben zó dichtbij het graf van de H. Petrus, zó dichtbij het Vaticaan en de paus.’
Veel mensen kennen Sander Evers ‘van de Friezenkerk’ al. Het grootste deel zal hem vooral gehoord hebben – soms wat bedaarder, soms heerlijk voluit – van boven vanaf het orgel. Sinds het begin van dit Heilig Jaar is hij werkzaam als coördinator van het Jubileum 2025 voor de Nederlandse kerkprovincie in Rome – op uitnodiging van onze Nederlandse bisschoppen, van onze rector Antoine Bodar en aangesteld mede dankzij de Stichting Vrienden van de Friezenkerk.
Sander, hoe is het allemaal voor jou begonnen in de Friezenkerk?
‘Als student kwam ik in 1994 naar hier, om aan het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome voor drie maanden te mogen studeren. Meteen al op de eerste avond aan het diner werd ik door de toenmalige directeur Ted Meijer, destijds nauw betrokken bij de oprichting van de Friezenkerk, ‘geronseld’ om op de zondagen orgel te komen spelen. Monseigneur Muskens nodigde mij uit na iedere heilige mis voor de kip met friet bij wat toen nog het Pauselijk Nederlands College was… En zo is het gekomen. Uiteindelijk, eenmaal echt helemaal verhuisd naar Rome in 2005, is het ‘mijn’ kerk geworden, waar ik thuis ben en hoor, en waar ik één van de vaste organisten en voorzangers ben. Als vrijwilliger heb ik, gedurende de jaren dat ik bij de Friezenkerk betrokken ben, van alles en nog wat gedaan: orgelen, zingen, de openstelling, de uitleg voor de mis en ontvangst van groepen pelgrims.’
Wat houdt je nieuwe functie in?
‘In het Heilig Jaar 2000 was ik ook al werkzaam als coördinator bij de Friezenkerk, toen nog samen met rector Ruud Smit. Terwijl ik mijn proefschrift in Oud-Romeinse Geschiedenis aan de Universiteit van Oxford aan het afronden was, hielp ik op alle fronten mee: bij de openstelling van de kerk, bij het ontvangen van groepen pelgrims en met name bij alle voorbereidingen voor de ‘Nederlandse dag’ op 7 november 2000, het feest van onze heilige Willibrord, patroon van Nederland. Nu, in 2025, komt het veelal op hetzelfde neer, maar dan samen met rector Antoine Bodar. In feite gaat het erom om alle lijnen bij elkaar te trekken en te houden. Ik draag voor een deel de verantwoordelijkheid voor de website en de overige informatievoorziening omtrent het Heilig Jaar. Ik fungeer als een contactpersoon naar de buitenwereld, zowel in Nederland als in Rome – denk daarbij aan contacten met journalisten. Daarnaast ben ik als het ware een bruggenhoofd naar het Vaticaan toe, met name naar de ‘Fabbrica’ van de Sint Pietersbasiliek, om een goede relatie over en weer te waarborgen en ervoor te zorgen dat wij als Nederlanders deze belangrijke plek in Rome mogen behouden.’
Wat betekent de Friezenkerk voor jou persoonlijk? En voor de Nederlandse gemeenschap in Rome?
‘Het is echt een thuis in Rome. Waar ik me geborgen voel, en waar ik al vanaf 1994 bij mag horen. Ik ben me er dubbel en dwars van bewust dat ik, net als alle andere mensen die hier komen, in een enorm lange en rijke traditie sta. En dat is niet alleen maar omdat ik oud-historicus ben. Met ons allen zijn we altijd al, maar zeker in dit Heilig Jaar, pelgrims van hoop. Onderweg hier op aarde, door de eeuwen heen. Net als alle andere mensen die hier komen, mag ook ik elke dag weer op zoek naar de zin van ons leven hier op aarde, op zoek naar de Ene. Het feit dat we deze bijzondere kerk als de onze mogen beschouwen, is ook heel belangrijk voor Nederland – niet alleen voor de Nederlandse gemeenschap in Rome. We zijn een smeltkroes waar we elkaar steeds weer mogen ontmoeten. Het is ook van onschatbare waarde voor ons vaderland dat we een eigen plek hebben zó dichtbij het graf van de H. Petrus, zó dichtbij het Vaticaan en de paus. De Friezenkerk is misschien wel één van de belangrijkste doorgeefluiken die we hebben tussen ons eigen, kleine kikkerland en de grote wereld waar we deel van zijn.’
Wat zie je als de grootste uitdaging in je nieuwe rol?
‘Tijd. Er is al een kwart van het Heilig Jaar voorbij. Het voelt nog steeds een beetje alsof ik een inhaalslag aan het maken ben – ik ben als het ware op een rijdende trein gesprongen. Daarnaast is het best een uitdaging om iedereen met elkaar te verbinden. Maar: uiteindelijk werken we allemaal voor dezelfde ‘baas’, zijn we sámen kerk, en komt het uiteindelijk allemaal goed.’
Hoe ga je de Friezenkerk voorbereiden op de toestroom van pelgrims tijdens het Jubeljaar?
‘Met de Nederlandse bedevaart van 27 april tot 2 mei komen de bisschoppen van Nederland met zo’n 1200 gelovigen naar Rome. Én in de Friezenkerk. Dat vraagt om een kalender met een duidelijk overzicht van wie, wat, waar, wanneer is. Ik probeer het allemaal zoveel mogelijk te stroomlijnen. Daarnaast zet ik er samen met bestaande vrijwilligers, en hopelijk binnenkort ook een reeks nieuwe, de schouders onder – en doen we waar we goed in zijn: mensen uit onze Nederlandstalige streken ontvangen en ze een warm welkom bieden.’
Wat maakt het Jubeljaar zo bijzonder, en hoe merkt de Friezenkerk daar iets van?
‘Een Jubeljaar is altíjd bijzonder! Of het nou dit Jubeljaar is, of het Heilig Jaar 2000, of het laatste bijzondere Jubeljaar 2016… Het is altijd een moment van een pas op de plaats maken, een nieuw begin, een terugblik op de afgelopen 25 jaren, erkennen wat fout ging en bezinnen op hoe het anders had gekund. Als we er de tijd voor nemen, als we het stil weten te maken in ons hart, dan merken we daar allemaal iets van. En dat we ons, ondanks alles waar het mis ging, ons gedragen weten – vergeven zelfs – door God. We verwachten dat er dit jaar veel meer mensen onze Friezenkerk komen bezoeken – we zijn per slot van rekening allemaal op zoek, allemaal pelgrims.’
Zijn er speciale activiteiten of evenementen die je wilt organiseren?
‘Alles is door het Vaticaan georganiseerd – daar kunnen we zo bij aansluiten. Het gebeurt al, ook vanuit Nederland, maar het zou nog een tandje meer kunnen. Daarnaast zou het mooi zijn als we met al onze Nederlandse pelgrims, wanneer we ze in onze Friezenkerk mogen verwelkomen, in gesprek mogen – een soort geloofsgesprek. Daarin zullen en kunnen we zeker niet alle antwoorden vinden, maar misschien wel onszelf vragen durven stellen – over het leven, hier en nu en later, over God, en Zijn liefde voor de mensen.’
Wat hoop je zelf te leren of te bereiken in deze functie?
‘Heel concreet: ik ben begonnen met het schrijven van een nieuwe geschiedenis van de Friezenkerk – een nieuw Muskensboek, om het zo maar eens te noemen. Daarnaast, en misschien wel bovenal, hoop ik dat we erin slagen om onze Friezenkerk voortdurend te laten groeien en bloeien – maar dat is natuurlijk niet alleen maar iets voor dit Heilig Jaar 2025. Dat we allen één zijn, dat we samen Kerk zijn!’
Coördinator Sander Evers is te bereiken via aevers@friezenkerk.nl.
