Exodus
Mozes
Wij horen tegenwoordig, zo lijkt het toch, vaak over dan een moord hier en dan een moord daar. Iemand doden is voor ons een grote zonde. Het gaat in tegen de tien geboden. Wel is de ene moord niet de andere. Dit vanuit de dader gezien en vanuit de context waarin die moord begaan is. De politie en de rechters hebben er hun handen vol aan. In het algemeen kun je zeggen dat een rechtvaardige samenleving meestal vrede voortbrengt. Onrechtvaardigheid daarentegen is een vruchtbare akker voor oorlog en geweld. Daarmee is lang niet alles gezegd. Denk aan het lijden van hen die een dergelijke misdaad moeten verwerken. Denk aan hen die buiten zinnen tot daden komen die niet bij hen passen. Denk aan hen die zo ver zijn afgedwaald dat voor hen een leven niet meer telt. Daar bij stilstaan zal ons sterken in het kiezen voor – en bewerken van – een rechtvaardige samenleving. Waarin aandacht is voor alle mensen.
In het Boek Exodus lezen we ook over een moord. Nog wel begaan door Mozes. Hij groeide op aan het hof van Farao. Toch besefte hij goed waar hij vandaan kwam. Hij was een Hebreeër. Een van de velen van hen in Egypte. Dit trok hem ook aan. Op een dag ging hij naar een van de bouwplaatsen waar zijn landgenoten hun slavenarbeid verrichtten. Hij kwam uit bij een aanstootgevende situatie. Een Egyptenaar behandelde volksgenoten van hem zeer slecht. Bij het zien daarvan raakte hij buiten zinnen en vermoorde de Egyptenaar. Stopte hem in de aarde en had de hoop dat niemand het gezien had. Zijn geweten begon te knagen. Een andere dag ging hij weer naar zijn volksgenoten. Nu trof hij hen ruziënd aan. Mozes kwam tussenbeide. Voor hij iets kon doen schreeuwde een van hen hem toe: ‘wil je ook ons doden?’ Zo werd Mozes geconfronteerd het kwaad door hem verricht. Hij zag geen andere uitweg dan te vluchten. Dit alles moet hem dag en nacht bezig hebben gehouden.
Ja, Mozes is de man die de tien geboden van God kreeg. Men zegt wel eens: ‘het gebod: ‘Gij zult niet doden,’ heeft te maken met de ervaringen die Mozes zelf onderging. Als geen ander wist Mozes hoe fout het was.
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
ahurkmans@bisdomdenbosch.nl
