Het boek Exodus
Verbond op basis van de tien geboden
Mensen gaan heel verschillend met afspraken om. Je hebt mensen die op tijd komen en mensen die steevast te laat komen. Je hebt mensen die zich houden aan hun woord en mensen die zeggen: ‘Hadden we dat afgesproken? Heb er geen idee van.’ Normaal gaat dat allemaal wel en gunnen we elkaar onze eigenheid. Het kan echter ook tot grote problemen leiden. Bij kopen en verkopen, bij huren en verhuren. Bij toezeggingen waar men onderuit probeert te komen. Oprechtheid en rechtvaardigheid zijn dan in het geding. Het kan familiebanden, vriendschapsbanden, buurtgemeenschappen onder druk zetten. Het zwaarste gevolg is dat twee partijen niet meer in vrede, maar in vijandschap leven. Om de samenleving te beveiligen tegen onenigheid kan men juridische afspraken maken. Er is dan een overheid die toeziet op naleving.
God geeft aan Mozes, in het vervolg op de tien geboden, een nadere omschrijving van deze geboden. Mozes houdt ze voor aan het volk. Het volk stemt in met deze uitleg. Mozes schrijft ze nu op ter voorbereiding van de ‘Verbondssluiting’. Mozes bouwde een altaar en richtte twaalf gedenkstenen op verwijzend naar de twaalf stammen waaruit het volk bestond, droeg aan de Israëlieten op offers te brengen en stieren te slachten voor een vredeoffer. Het bloed werd opgevangen en in twee porties verdeeld. De ene helft goot men in schalen en de andere helft goot Mozes tegen het altaar. Daarna leest Mozes de wet voor. En het volk antwoordt: ‘Alles wat JHWH zegt zullen we ter harte nemen.’ Nadat het volk de wet aanvaard heeft besprenkelt Mozes het volk met de andere helft van het bloed. ‘Met dit bloed,’ zei hij, ‘wordt het verbond bekrachtigd dat JHWH met u heeft gesloten door u al deze geboden te geven.’
De verbondssluiting staat opgenomen in een tekst die begint met de oproep van JHWH aan Mozes om met de oudsten de berg op te gaan. En na de verbondssluiting staat: ‘Hierna ging Mozes de berg op…’
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
ahurkmans@bisdomdenbosch.nl
