PAUS BENEDICTUS XVI GESTORVEN 31 XII 2022
Ofschoon paus Benedictus XVI herinnerd zal worden als de opperherder die zijn ambt heeft neergelegd, schuilt zijn ware betekenis in zijn theologische geschriften.
Helder en welsprekend heeft hij onvermoeibaar de pen gevoerd.
Het Tweede Vaticaans Concilie betracht hij niet als breuk maar als continuïteit in de Kerkgeschiedenis.
God heeft zich geopenbaard in Christus zonder meer; Hij is de sleutel tot Traditie en Bijbel. Daarom is het wezenlijk zowel de Bijbel te bestuderen maar tevens de schrifturen van de Kerkvaders.
Christus is het oersacrament; uit Hem volgt de Kerk als grondsacrament met de zeven sacramenten waarvan de kern de Eucharistie is. Ja, de Eucharistie ‘maakt’ de Kerk. De Kerk is de bruid, het mystiek lichaam, het volk Gods, waarvan Christus de bruidegom en het hoofd is.
Geloof en rede zijn de vleugels om tot de Waarheid, die Christus is, te geraken. Jesus Christus is het Woord, de Logos; daarom is het geloof ook logisch en staat in het geheel niet tegenover wetenschap. Helaas is voor de westerse wereld het enig te aanvaarden absolutisme het relativisme. Daartegen verzet Joseph Ratzinger zich zijn theologen-leven lang.
Liturgie is als een organisme en door de tijd heen de Kerk als geschenk toegevallen en daarom niet maakbaar en zo maar aan te passen. In mildheid en met begrip heeft Ratzinger daarom als paus toegestaan de liturgie van het Concilie van Trente te vieren.
Al als professor, bisschop en kardinaal heeft Ratzinger het gesprek gezocht met geseculariseerde intellectuelen en tijdens zijn pontificaat is hij voortgegaan met de dialoog met andere christenen, in het bijzonder de orthodoxe Kerken, met joden en moslims.
Hij is pleitbezorger van Europa, maar dan zonder verloochening van de christelijke wortels.
Het pontificaat van Benedictus XVI staat in rechtstreekse lijn met dat van Johannes Paulus II, waarop hij als prefect van de Congregatie van de Geloofsleer grote invloed heeft gehad.
(Verschijnt ook in ‘SamenKerk’ januari 2023)
Antoine Bodar
